Interview daan roovers

“Kinderen zitten minder vast aan tijd en plaats: ze denken na over andere planeten, over het jaar 2100, verzinnen toekomstbeelden.”

Waarom heb je besloten als hoofdcurator mee te werken aan Raising the Future?

Omdat ik het een ontzettend belangrijk onderwerp vind: waartoe voeden we kinderen op in een snel veranderende wereld. Zowel persoonlijk – ik heb zelf twee opgroeiende kinderen, als ook professioneel, vanuit filosofisch perspectief, gaat het me aan het hart.  Ik heb een tijd geleden een essay geschreven, ‘Mensen maken’, over kinderen en opvoedingsidealen. Eigenlijk hebben alle filosofen wel iets gezegd over opvoeding: van Plato tot Kant en van Rousseau tot Hannah Arendt. Pedagogiek als discipline is ontstaan uit de filosofie. Maar tegenwoordig wordt opvoeden nu niet vaak meer vanuit filosofisch perspectief belicht. En daarom is een initiatief als Raising the Future zo belangrijk.

Waar wil je het over hebben?

Waar ik met de zaal naar op zoek wil, is hoe we het lange termijn denken weer kunnen incorporeren in ons denken, hoe we kunnen zorgen dat we de korte termijn weer kunnen veroveren op de lange. Ik denk dat kinderen daar veel beter in zijn. Ze kunnen veel beter over de lange termijn denken dan volwassenen, dus we moeten er vooral voor zorgen dat we het kinderen niet afleren om zo te denken. Kinderen zitten minder vast aan tijd en plaats: ze fantaseren over andere planeten, over het jaar 2100, verzinnen toekomstbeelden. Het gekke is dat we steeds langer leven, maar ons denken zich steeds sterker richt op de korte termijn. We denken niet vaak verder dan een paar jaar vooruit,, laat staan dat we de levensspanne van onze kinderen kunnen overzien. Al die prikkels die nu bestaan: ‘boek nu je vakantie!; vandaag besteld, morgen in huis!”, die tirannie van het moment waar we als samenleving in zitten, dat geven we kinderen ook mee. Ik wens onze samenleving, ons geestelijk welbevinden en onze planeet toe dat we meer afstand van het nu zouden nemen. Hoe leer je dat of hoe behoud je dat?

Waar kijk je naar uit in het dagprogramma?

Het is erg moeilijk om te kiezen! Voortbordurend op het lange-termijndenken: Die ‘kinderlijke’ fantasie, verbeelding en creativiteit hebben we nodig om grote vraagstukken aan te pakken. Daar kijk ik ook naar uit in het programma: bijvoorbeeld Merlijn van Twaalfhoven, die dit met muziek en verbeelding probeert te doen. En Marjolijn van Heemstra, die met haar astronautenblik afstand neemt van het hier en uit de verte kijkt naar onze wereld.

Waarom zouden mensen moeten komen?

Ik ben nog niet vaak een programma tegengekomen waarbij ik eigenlijk bij alle sessies wil zijn. Een heel goed en heel rijk programma, waarin alles samenkomt: wetenschap, filosofie, techniek, het creatieve. Vaak zie ik symposia waarbij een onderwerp vanuit een bepaalde discipline wordt behandeld. Hier komen al die verschillende perspectieven bij elkaar. Dat is echt uniek en heel bijzonder.

DE SPREKERS

Marjolijn van Heemstra met de Stadsastronaut

Marjolijn van Heemstra neemt jullie mee in het perspectief van de astronaut. Zie hoe alles met alles verweven is en hoe kwetsbaar we erbij hangen in dat reusachtige heelal. Het leven bekijken met de blik van een ruimtevaarder geeft ons het perspectief dat we nu zo ontberen. Ideaal en werkelijkheid samengebracht in een voorzichtig pleidooi voor meer geloof in de toekomst. Voor onszelf maar vooral voor wie er nog komen.

Ombudspersoon voor de Toekomstige Generaties Jan van de Venis

Jan van de Venis is mensenrechtenjurist. En hij bekommert zich niet alleen om de mensenrechten van de mensen die nu leven. “De kinderen van tegenwoordig zijn de eerste generatie die zich realiseren dat van alles minder beschikbaar is. De keuzes die vandaag worden gemaakt zijn van invloed op de toekomst.” Hij pleit voor de ‘zeer lange termijn toets’: Wetten die ook rekening houden met de belangen van jongeren, kinderen en toekomstige generaties. Op álle thema’s.

De Ambassade van de Noordzee

De zee en het leven in de zee is van zichzelf. Vanuit dit uitgangspunt is de Ambassade van de Noordzee opgericht. Hier krijgen de dingen, planten, dieren en mensen in en rond de Noordzee een stem. Gebaseerd op het gedachtegoed van de filosoof Bruno Latour, die de sterke scheiding tussen mensen en dingen kritisch bevraagt. Kunnen we bijvoorbeeld de dingen een stem geven door namens ze te spreken? En zou het ons wereldbeeld positief veranderen als we de rechten van objecten meer zouden erkennen? De Ambassade onderzoekt of de Noordzee een eigen rechtspersoon moet zijn om volwaardig deel te kunnen nemen aan de samenleving.